III Wiosenna Szkoła Bioetyki "Bioetyka a prawa człowieka" (2018)
Informacje podstawowe
Organizatorzy: Komitet Bioetyki przy Prezydium PAN & Centrum Bioetyki i Bioprawa IF Uniwersytetu Warszawskiego
Termin: 25-27 czerwca 2018 r.
Miejsce: Domu Zjazdów i Konferencji (Pałacu) w Jabłonnie k/o Warszawy
Tematyka Szkoły: W 2017 roku minęło 20 lat od przyjęcia przez Radę Europy Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny – Konwencji o prawach człowieka i biomedycynie (zwanej „Europejską Konwencją Bioetyczną” albo „Konwencją z Oviedo”). Konwencja ta jest najważniejszych aktem prawa międzynarodowego dotyczącym praw człowieka i biomedycyny. Jej postanowienia uzupełniają cztery protokoły dodatkowe: protokół w sprawie zakazu klonowania istot ludzkich z 1998 r., protokół w sprawie transplantacji organów i tkanek pochodzenia ludzkiego z 2002 r., protokół dotyczący badań biomedycznych z 2005 r. oraz protokół w sprawie testów genetycznych wykonywanych w celach medycznych z 2008 r. Podstawowym celem tegorocznej Wiosennej Szkoły Bioetyki jest pogłębienie wiedzy i świadomości uczestników na temat relacji między bioetyką a dyskursem praw człowieka oraz na temat fundamentalnych wartości europejskiej bioetyki i bioprawa zawartych w Konwencji o prawach człowieka i biomedycynie oraz uzupełniających ją protokołach dodatkowych.
Pomysłodawca i główny organizator: dr Joanna Różyńska (sekretarz naukowy Komitetu Bioetyki PAN); e-mail:
Program szkoły
Wiosenna Szkoła Bioetyki obejmowała 20 godzin zajęć dydaktycznych, w tym wykładów, dyskusji i warsztatów. Uczestnicy Szkoły mieli szansę wziąć udział w zajęciach dotyczących:
- relacji między bioetyką a dyskursem praw człowieka,
- genezy, ewolucji oraz filozoficznych, moralnych i politycznych ograniczeń praw człowieka,
- historii i aksjologii Konwencji o prawach człowieka i biomedycynie oraz jej miejsca w systemach ochrony praw człowieka;
- podstawowych wartości i zasad europejskiej bioetyki i bioprawa (takich jak godność, autonomia, integralność, podatność na skrzywdzenie, solidarność);
- normatywnych i instytucjonalnych mechanizmach ochrony godności i praw człowieka wobec wybranych zastosowań biologii i medycyny (w szczególności medycyny reprodukcyjnej, medycyny końca życia, medycyny transplantacyjnej, genetyki klinicznej oraz praktyki badawczej w biomedycynie)
Zajęcia prowadzone były w formie wykładów, dyskusji oraz warsztatów. Te ostatnie poświęcone były analizie kontrowersyjnych praktyk biomedycznych (odpłatne dysponowanie organami, klonowanie reprodukcyjne, genetyczna inżynieria germinalna) przez pryzmat standardów ochrony praw człowieka wysłowionych w Konwencji Rady Europy o prawach człowieka i biomedycynie, a także analizie rzeczywistych przypadków z życia społecznego ilustrujących problemy teoretyczne i praktyczne z wdrożeniem efektywnej ochrony praw człowieka.
Słuchacze i wykładowcy
Słuchacze: Do udziału w Szkole zaproszonych zostało 28 studentów i młodych naukowców z całej Polski. Uczestnicy zostali wybrani przez organizatorów w drodze konkursu spośród ponad 39 osób, które zgłosiły chęć udziału w tym wydarzeniu. Słuchacze reprezentowali uczelnie wyższe z całego kraju oraz różne dziedziny nauki i kierunki studiów (filozofię, bioetykę, pedagogikę, socjologię, kulturoznawstwo, prawo, medycynę, fizjoterapię, położnictwo, nauki o zdrowiu, inżynierię medyczną). Wśród słuchaczy byli studenci, doktoranci i młodzi doktorzy aktualnie związani z następującymi jednostkami naukowymi: Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet w Białymstoku, Uniwersytet Jagielloński, Gdański Uniwersytet, Medyczny, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Śląski, Politechnika Łódzka, Akademia Pedagogiki Specjalnej, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie.
Wykładowcy: Zajęcia dydaktyczne oferowane w ramach Wiosennej Szkoły Bioetyki prowadzili:
- dr Anna Alichniewicz (Uniwersytet Medyczny w Łodzi)
- dr hab. Agnieszka Bielska-Brodziak (Wydział Praw i Administracji Uniwersytet Śląski)
- dr hab. Maria Boratyńska (Komitetu Bioetyki przy Prezydium PAN, Wydział Prawa i Administracji UW)
- prof. dr hab. Paweł Łuków (Komitetu Bioetyki przy Prezydium PAN, Centrum Bioetyki i Bioprawa IF UW)
- dr Joanna Różyńska (Komitetu Bioetyki przy Prezydium PAN, Centrum Bioetyki i Bioprawa IF UW)
- dr hab. Rafał Wonicki (Instytut Filozofii UW)
Pomagali im młodzi badacze Centrum Bioetyki i Bioprawa IF UW: mgr Katarzyna Chludzińska, mgr Emilia Kaczmarek oraz mgr Jakub Zawiła-Niedźwiecki.